|
PDF
Z249.pdf Pokaż skan (30MB) | Podgląd |
Tytuł pełny
[Tytuł w ramce linijnej, u góry podwójnej, między liniami listewka z ozdobników druk., frakt.:] Wirße Rymowne o prze- || ßćiu Tátárskim do Węgier. || [szwab.:] Z Listu Jeg° Miłośći Wielmożnego Páná Hetmana || Koronnego / wybrane. Roku. 1594. || 9. Octobris. || [rubryka] || Wierz mi/ iż tego zá płot nie wyrzuciß / Jesli to kupiß. || [rubryka] || Nie żałuy zá nie dáć großá / || wyiąwßy z swego trzosa. || [winieta maureskowa] || [ant.:] CRACOVIAE. ||
Zawartość
Relacja rymowana o wyprawie Jana Zamoyskiego przeciw Tatarom w lipcu 1594. Zawiera: „Autor do czytelnika.” Tekst.
Autor
Dąbrowski Szymon
Metadane
| Nr w bibliografii Zawadzkiego: | 249 |
|---|---|
| Język: | polski |
| Wydawca: | [Wojciech Kobyliński] |
| Miejsce wydania: | Kraków |
| Data wydania: | po 9 X 1594 |
| Rok: | 1594 |
| Format: | 4° |
| Liczbowanie: | Knlb. 4 |
| Oznaczenia: | Sygn. A^4^ |
| Źródła: | E. XV 6. Kłodz. 45. PK. 336. W. 1777 |
| Egzemplarze: | PAN Kórn. Cim. Qu. 2649 |
| Mikrofilmy: | BN Mf. 2491 |
Komentarz ogólny
Tekst napisany (według słów samego autora) na podstawie listu łacińskiego hetmana koronnego Jana Zamoyskiego do Kardynała Pietro Aldobrandiniego. Miał odgrywać przede wszystkim rolę propagandową ("dla prędkości wyrozumienia ludziom pospolitym"), mobilizującą do obrony przed potencjalnym atakiem tatarskim - podobną do tej, którą dwadzieścia lat wcześniej w podobnych okolicznościach odgrywała "Pieśń V" Jana Kochanowskiego ("O spustoszeniu Podola").
Komentarz językowy
Tekst pisany wierszem bez najmniejszych wartości literackich.
Słowniczek
| Hasło | Objaśnienie |
|---|---|
| J. M. P. | Jego Mość Pan |
| dowcipny | zdolny; rozumny, bystry |
| emendować | korygować, poprawiać |
| nietrefny | zasługujący na potępienie, obrzydły |
| przeszcie | przejście |
| uf | tj. huf, hufiec, oddział wojska |
| prze | z powodu |
| ubezpieczony | tu: beztroski |
| krotofila | zabawa, biesiada, rozrywka |
| w Wołoszech | na Wołoszczyźnie |
| horować | tj. harować, ciężko pracuje |
| potrzeba | BRAK |
| lutować czego | tj. litować, tu: żałować |
| kwapić się | spieszyć się, robić coś pośpiesznie |
| dawać godło | dawać hasło |
| zajemny | wzajemny; czyniony dla odwetu |
Słowniczek łaciński
| Hasło | Objaśnienie |
|---|---|
| Octobris | października |
| Cracoviae | w Krakowie |
| quidem ... poesis | zaś ... poezja |
| Nam tuum scire, nihil est, sed tuum scire, sciat & alter | Że przeczytałeś - nic z tego; co przeczytałeś, niech i kto inny przeczyta |
| Non minus periculum | Nie mniejsze niebezpieczeństwo |
| Impetum tanti exercitus | Atak takiego wojska |
| Nullo modo hostis, / Debellandus fuerat in Campis nostris | w żaden sposób wroga / nie należało pokonywać na naszych polach (na naszej ziemi) |
| rationes | usprawiedliwienia |
| excusationes | wymówki |
| Excusantia quidem in peccatis | zaś zadośćuczynienie/pokuta za grzechy |
| periculum commune | wspólne niebezpieczeństwo |
| Dextera tua, Domine, protegat nos & per manum tuam devoret eos terra. In Cantico Moysi. | Prawica twoja, Panie, niech nas strzeże i przez rękę twoją niech pochłonie ich ziemia. W pieśni Mojżesza. [cf. Ks. Wyjścia 6.1.3-4) |
 |
Wyświetl obiekt |
