|
PDF
Z370.pdf Show the scan (69MB) | Preview |
Full title
[Tytuł w podwójnej ramce linijnej, ant.:] Relácya Prawdziwa || POGROMV POGAN- || STWA POD BIAŁĄ CERKWIĄ || Roku 1626. dniá 7. Octobra szczęśliwie || otrzymánego. || PREZ IEGO MOSCI || PANA STEPHANA || CHMIELECKIEGO, CHORĄ- || zego Woiewodztwa Bracławskiego, kto- || rego Pogánstwá z Murádyn, Sołtanem, w liczbie || było Ośmdźieśiąt tyśięcy. || [kurs.:] Naywyżßemu Pánu niechay będźie cześć || y chwałá, á to || [ant.:] PRZEZ || IANA DOBROCIESKIEGO miedzy || ludzie podána. || [linia] || WE LWOWIE, || W Drukárni Ianá Szeligi I. M. X. ARCYBISKVPA || Lwowskiego Drukarzá.
Contents
Relacja rymowana. Zawiera: „Do Czytelniká.”. Dedykacja autora dla Tomasza Zamoyskiego, wojewody kijowskiego. Tekst „Zoilus.”
Author
Dobrocieski Jan
Metadata
| Identifier: | 370 |
|---|---|
| Language: | Polish |
| Publisher: | Jan Szeliga |
| Place of Publication: | Lwów |
| Date of Publication: | [po 7 X 1626] |
| Year: | 1626 |
| Format: | 4° |
| Sheets: | Knlb. 8 |
| Signing: | Sygn. A-B^4^ |
| Sources: | E. - |
| Copies: | PAN Gd. Nl 3382 8° adl. 5 |
| Microfilms: | BN Mf. 5950 |
Dictionary
| Entry | Explanation |
|---|---|
| zabawa | zajęcie, praca |
| Marsa i Bellony dzieło | wojna |
| Bellona | bogini wojny |
| przeciwko | do, ku |
| niewczasy | niewygody, trudy |
| abo | albo |
| sposoby | sposobami |
| wyczerpniony | zaczerpnięty |
| snadniej | łatwiej |
| zalecenie | pochwała, uznanie |
| przemysł | zaradność, staranie koło czego, pieczołowitość |
| zasłona | przen. obrona, osłona |
| przyspieszać do czego | pospieszać do czego |
| miarkować | odgraniczać, oddzielać, utrzymywać co w odpowiednich granicach |
| spółzwodzić | brać w raz z innymi udział w sprowadzaniu (tu: wojska) |
| bisurmański | turecki |
| kosz | obóz wojskowy turecki lub tatarski |
| zagon | oddział wojska zapuszczający się w kraj nieprzyjaciela |
| ochoczy | ochotnik |
| żarliwy | budzący zapał |
| prawie | naprawdę, rzeczywiście |
| uczynić rzecz | wygłosić mowę |
| podjazd | wyprawa oddziału wojska na rozpoznanie lub w celu stoczenia walki z mniejszymi siłami wroga |
| robotę .... konali | robotę ... kończyli |
| jednostajnie | niezmiennie |
| ubiec | szybko przebyć jakąś drogę |
| jednym cugiem | jednym ciągiem, tu o żołnierzach: jeden za drugim, po kolei |
| trochę uległ | tu: do pewnego stopnia podporządkował się innym dowódcom w celu skutecznego współdziałania |
| przeborny | przebrany, tj. wybrany jako najlepszy |
| armata | zbiorowo: ciężka broń palna, działa |
| postawić się | zatrzymać się, tu: w celu założenia obozu wojskowego |
| czata | oddział wojska wysłany na zwiady, podjazd |
| wzdanie | zdanie |
| język | jeniec schwytany dla uzyskania wiadomości o sytuacji w obozie wroga |
| sławnie | chwalebnie |
| czuły | czujny |
| czyn | machina wojenna, wieża, taran |
| podal | opodal |
| orda | szczep tatarski pod wodzą chana; zbiorowo: wojsko tatarskie |
| fortyle | fortele |
| kosztować się z kim | mieć do czynienia z kim |
| potkanie | spotkanie, tu: starcie, bitwa |
| w sprawie stać | stać w porządku, w szyku |
| troje | potrójne |
| bisurmanin | Turek |
| jedno | tylko, por. jeno |
| kwarciany | żołnierz służący w wojsku kwarcianym, tj. wojsku zaciężnym, utrzymywanym z podatku zwanego kwartą |
| chciwie | będąc pełnym ochoty, pragnienia |
| zajuszony | pobudzony, rozpalony (tu: żądzą walki); rozjuszony |
| zwiedziona ... bitwa | stoczona ... bitwa |
| zabawa | tu: zwlekanie, ociąganie się, marudzenie |
| przodkiem | przodem |
| potkać się | spotkać się, tj. stoczyć bitwę |
| osobliwie | przede wszystkim, głównie, zwłaszcza |
| w posiełku | w posiłku, tj. jako wsparcie, pomoc |
| podkać się | potkać się, tj. wziąć udział w bitwie |
| im serca upadły | stracili ochotę do walki, nadzieję na zwycięstwo |
| ufy posilne | hufce posiłkowe, tj. wspierające formacje taktyczne, poczty żołnierzy |
| owo | oto |
| śrzedni | średni, tj. środkowy |
| uff | hufiec, tj. formacja taktyczna, poczet żołnierzy |
| walny | wielki |
| zamrużyć okiem | zamknąć oko (oczy), tj. zasnąć, tu o słońcu: zajść |
| w male | ledwie |
| inszy | inny |
| zniesienie | klęska |
| koszysko | kosz, tj. wojskowy obóz tatarski |
| plony | łupy, zdobycze |
| odbieżany | opuszczony, porzucony, pozostawiony na skutek ucieczki |
| kazan | rasa konia |
| kony | konie |
| potrzeba | bitwa, walka |
| spatrzyć | dokonać przeglądu |
| przestrzegał srodze | pilnie strzegł |
| znak | oddział wojska; chorągiew |
| ubezpieczyć | ulec złudnemu poczuciu bezpieczeństwa, nie umieć dostrzec zagrożenia |
| w tym | wtem, szybko |
| naprzeszczwał | prosto przed siebie; na przełaj |
| zarwać | zagarnąć |
| baterbi | UNSPECIFIED |
| uchylić | ominąć |
| wesele | radość, wesoła uczta, zabawa |
| wojen prawy | przestrzegający zasad sztuki wojennej |
| gotowe | sprawa, rzecz przygotowana całkowicie, ukończona |
| w gotowe uderzał | atakował na pewniaka, po uprzednim dokładnym przygotowaniu uderzenia |
| zbieli | zbili |
| kredencować komu | sprzyjać komu; przewodzić komu |
| dank | wdzięczność |
| hardzie | hardo |
| przeważnie | dzielnie, odważnie, śmiało |
| serdecznie | bardzo, z całego serca |
| wtąż | a także, również |
| aza | może, a nuż; a niechże |
| murza | wódz, książę, szlachcic tatarski |
 |
View Item |
