Nowiny, które się między cesarzem a papieżem przy zamku Belliano we Włoszech stały. O nowym porażeniu Turków, o zdobyciu miasta Quintinum

Tytuł pełny

[Tytuł, frakt.:] Nowiny || Ktore sie miedzy Cesa || [szwab.:] rzem A miedzy Papieżem / przy || Zamku wezwanym Belliano we || Wlossych thymi czasy || staly. || O Nowym a dziwnym poraże || niu Turkow. || O dobyciu miasta Slawnego Quinti || num / Przi ktorym iest zmianka Osob || wnym poimanych. || Zaśię iako śię Bitwa stala / przi Mie || sćie Quintinum / miedzy Krola Ańgel || skiego / y Krola Francuzskiego Rycerz || stwem / w dzień Swiętego Wawrzin || ca. Gdzie też y wyliczanie iest Zac- || nych omanych Książat || Roku Panskiego: || [ant.:] .M.D.LVII. ||

Zawartość

Relacja o klęsce zadanej armii francuskiej przez wojska hiszpańskie pod Saint-Quentin oraz wiadomości o bitwie stoczonej pomiędzy oddziałami hiszpańskimi i papieskimi pod miastem Paliano oraz o zwycięstwie odniesionym przez cesarza Ferdynanda I nad Turkami w Chorwacji. Zawiera: „Oznaimienie Bitwy Między Krolem Angielskim a Francuzi, od Szostego dńia Kśiężica Sierpnia, Aż gdy dobyto miasto S. Quintinum:” . „Jmienia paniat Ktorzy abo poimani, abo pobićy są z obu Dwu stron przy mieśće S. Quintinū Na zaiutrz po Swiętym Wawrzyncu” . „Nowiny Ze Wloch”

Metadane

Komentarz ogólny

#Tekst "Nowin" — najstarszej zachowanej polskojęzycznej gazety ulotnej — nie jest oryginalny, lecz stanowi przekład z łaciny rozpowszechnionej wówczas w Europie relacji dotyczącej bitwy pod St. Quentin, bitwy pod Belliano (Paliano) i rozbicia wojsk tureckich na granicy z Chorwacją. Porównanie obu druków wykazuje niemal identyczność tak pod względem struktury, jak i zawartości tekstu, nawet z zachowaniem zniekształconej w wielu wypadkach pisowni nazwisk i nazw miejscowości. Przez wiele lat przypuszczano, że druk ten pochodzi z oficyny Daubmanna w Królewcu (por. "Kwartalnik naukowy, wydawany w połączeniu prac miłośników umiejętności", t. 1, Kraków 1835, s. 175-176), zwłaszcza że informację o tym powtórzył Estreicher. K. Zawadzki w swej ostatniej książce "Początki prasy polskiej. Gazety ulotne i seryjne XVI-XVIII wieku" (Warszawa 2002) zakwestionował tę hipotezę: "sugestia, że gazeta odbita została w Królewcu, w oficynie Jana Daubmanna, nie znajduje potwierdzenia w świetle analizy typograficznej" (s. 59).

Słowniczek