|
PDF
Z99.pdf Pokaż skan (69MB) | Podgląd |
Tytuł pełny
[Tytuł, frakt.:] Wiazd Krolá Je- || go Miłośći Polskiego Henryká || Wálezyusá do Rensu / ná koronácyą || Krolestwá Fráncuskiego / Dniá ie- || dennastego Lutego / Roku 1575. || społem z opisánim ceremoniej / ták po || mázánia ná Krolestwo / iáko y || wesela małżeńskiego / krotko á || prawdziwie vcżyniony. || [dwa obok siebie umieszczone ozdobniki] || [plecionka drzeworytowa] ||
Metadane
| Nr w bibliografii Zawadzkiego: | 99 |
|---|---|
| Język: | polski |
| Wydawca: | [Mateusz Siebeneycher] |
| Miejsce wydania: | [Kraków] |
| Data wydania: | [po 15 II 1575] |
| Rok: | 1575 |
| Format: | 4° |
| Liczbowanie: | Knlb. 8 |
| Oznaczenia: | Sygn. A-B^4^ |
| Źródła: | E. XVIII 109 |
| Egzemplarze: | BN XVI. Qu. 548 adl |
| Mikrofilmy: | BN Mf. 4512 |
Komentarz ogólny
#Najprawdopodobniej jest to także przekład dostosowany do czytelnika polskiego. Podstawę stanowił zapewne tekst francuski, o czym może świadczyć stopień dokładności relacji.
Komentarz historyczny
Rzecz dotyczy koronacji Henryka Walezego (de Valois, 1551- 1589) na króla Francji 11 II 1575, po śmierci jego brata i jego ucieczce z Polski, gdzie panował jako pierwszy król elekcyjny po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów. Co charakterystyczne, narrator wciąż tytułuje go królem Polski, jako że Henryk opuścił Rzeczpospolitą potajemnie, bez zrzeczenia się tronu. Warto zwrócić uwagę na opis tradycyjnych szczegółów ceremonii koronacyjnej, w tym namaszczenie świętymi olejami, oraz na listę jej uczestników, w tym matkę króla - Katarzynę Medycejską, księcia de Guise i Henryka króla Nawarry - głównych aktorów tzw. wojny trzech Henryków, trapiącej Francję w trakcie panowania Henryka. Wzmiankowana w tekście "młoda królowa" to Ludwika Lotaryńska (1553 - 1601), córka Mikołaja Lotaryńskiego.
Słowniczek
| Hasło | Objaśnienie |
|---|---|
| o niespornej godzinie | o nieszpornej godzinie, tzn. wieczorem, w porze nieszporów |
| strzelbę puścić | rozpocząć strzelanie |
| okrom | oprócz |
| z spiszy | ze spisami, pikami |
| umbela | baldachim |
| koperta | zewnętrzna powłoka |
| wos | wóz |
| na spodku | na spodzie, od spodu |
| altembasowy | zrobiony z altenbasu - złotogłowia, tkaniny o osnowie jedwabnej a wątku złotym |
| bandelin | szarfa? taśma? |
| majestat | tron |
| niedziela mięsopustna | ostatnia niedziela karnawału, niedziela zapustna, pięćdziesiątnica |
| byli po gotowiu | gotowi, przygotowani |
| w kurze, do kuru, na kur | w chórze, do chóru, na chór (?) |
| kurfirst | książę niemiecki, elektor |
| tawta | tafta |
| bierletek | bieretek, rodzaj nakrycia głowy |
| sceptrum | berło |
| drabant | żołnierz ze straży przybocznej króla |
| barwa | tu: mundur |
| kitajka | rodzaj delikatnej tkaniny |
| dalmatyka | rodzaj stroju liturgicznego |
| jednochodnik | jednochodziec; koń odznaczający się swoistym chodem, polegającym na jednoczesnym stawianiu obu nóg z tej samej strony ciała |
| gi | je |
| herałd | herold |
| oferta | fragment psalmu wybrany stosownie do uroczystości czytany w czasie mszy św. przed ofiarowaniem chleba i wina |
| szczedł | zszedł |
| opona | obicie z ozdobnej tkaniny |
| srebrogłów | tkanina o wątku srebrnym |
 |
Wyświetl obiekt |
