Relacja solennych egzekwii królowej polskiej Marii d'Arquien, Janowej III, które odprawione były w Warszawie r. 1717

Full title

[Tytuł nagł., ant.:] RELACYA SOLENNYCH || EXEKWIJ, || Swiçtey Pamięci w Bogu || Zeszfey Nayiasnieyszey || KROLOWEY J. M. POLSKIEY. || MARIEY D'ARQVIN U JANOWEY TRZECIEY, || Ktore z Woli y Rozkazu || [kurs.:] NAYIASNIEYSZEGO || [ant.:] KROLA Jm. AUGUSTA II, || Odprawiły się w Warszawie u Wielebnych || OO. Kapucynow, Roku Pánskiego 1717. || Die 17. Martij. || [listewka] ||

Colophon

[Kolofon na k. )(,,2,, v., ant.:] Iest w Warszawie y w Lublinie w Bibliotece Hieronima Raroga, || Bibliopole I. K. Mći Warszawskiego || y Lubelskiego. ||

Metadata

Historical Commentary

Relacja zawiera szczegółowy opis nabożeństwa za zmarłą oraz treść epitafium na jej cześć, eksponując udział panującego Augusta II w ich wystawieniu. Maria Kazimiera d'Arquien przybyła do Polski w 1645, mając cztery lata, wraz ze swoją matką, dwórką Marii Ludwiki Gonzagi, żony Władysława IV. Z inicjatywy matki poślubiła w 1658 wojewodę sandomierskiego J.S. Zamoyskiego, a po jego śmierci wyszła w 1665 za Jana Sobieskiego. Jak się uważa było to, rzadkie w tej epoce, małżeństwo z miłości, o czym świadczy słynna korespondencja między Janem III a Marysieńką. Propaganda antykrólewska demonizowała postać królowej, rzeczniczki sojuszu z Francją, do którego ostatecznie nie doszło, co prawdopodobnie przyczyniło się do ochłodzenia stosunków między Marysieńką a królem. W ostatnich latach jego życia i w czasie bezkrólewia 1696-97 działała intensywnie na rzecz elekcji ich syna Jakuba, co przyczyniło jej kolejnych wrogów, w tym i Augusta II, który nakazał porwanie młodych Sobieskich w czasie, gdy okupujący Polskę Karol XII domagał się jego detronizacji. Od 1699 Marysieńka przebywała w Rzymie i we Francji, gdzie zmarła 30 I 1716. Miała w sumie 17 dzieci, z których czworo dożyło dorosłości. W 1733 jej trumnę złożono wraz z trumną Jana III na Wawelu.